COVID DISRUPTION

คุณจรีพร จารุกรสกุล

ประธานคณะกรรมการและประธานเจ้าหน้าที่บริหารกลุ่ม

บริษัท ดับบลิวเอชเอ คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน)

เมื่อความไม่แน่นอน คือ ความแน่นอน แม้ธุรกิจจะมีขนาดใหญ่และมีรากฐานมั่นคงเพียงใดแต่ถ้าหากไม่เปิดรับและก้าวให้ทันการเปลี่ยนแปลงก็ไม่อาจอยู่รอดในโลกยุคใหม่ได้เพราะ Disruption นั้นไม่เหมือน Innovation ที่ไม่ใช่แค่ไม่พัฒนาแต่จะถูกทำให้หายสาบสูญไปเลย

การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีแบบก้าวกระโดดในช่วงที่ผ่านมาทำให้โมเดลธุรกิจแบบ Sharing Economy อาทิเช่น Grab/ UBER หรือ WeWork/ Airbnb เติบโตอย่างรวดเร็วจน Disrupt ธุรกิจรถ Taxi และธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ทั่วโลก อย่างไรก็ตาม ความท้าทายครั้งใหม่ที่ชื่อ COVID-19 ก็ได้เข้ามาเปลี่ยนวิถีชีวิตและพฤติกรรมของผู้คนทั่วโลกจนทำให้ธุรกิจ Sharing Economy ที่เคย Disrupt ธุรกิจอื่นกลับต้องถูก Disrupt เสียเอง ดั่งเช่นกรณีของ Unicorn Startup อย่าง Airbnb ที่มีแผนจะนำบริษัทเข้าตลาดหลักทรัพย์แต่กลับถูกผลกระทบจากการแพร่ระบาดของ COVID-19 อย่างหนัก หรือนโยบาย Work From Home หรือการรักษาระยะห่างทางสังคมที่ส่งผลให้ผู้คนต่างหลีกเลี่ยงการใช้พื้นที่ร่วมกันจนส่งผลกระทบอย่างมากต่อธุรกิจ Co-working Space, Ride-sharing และธุรกิจบริการเช่ารถ เป็นต้น

ทั้งนี้ Disruption นั้นก็ไม่ได้ส่งผลทางลบเพียงอย่างเดียวแต่ยังนำมาซึ่งโอกาสที่จะทำให้เกิดกระบวนการทางธุรกิจใหม่ๆ หรือเป็นตัวกระตุ้น Digital Transformation ให้เกิดเร็วมากยิ่งขึ้น พฤติกรรมใหม่ตามกระแสลดการสัมผัส (Contactless) ที่ส่งผลให้เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทแพร่หลายในชีวิตประจำวัน เช่น Digital Payment ที่เดิมใช้อยู่ในวงจำกัดก็ได้รับความนิยมในวงกว้างมากขึ้น หรือเทคโนโลยี Face Recognition ที่ถูกนำมาใช้สำหรับการยืนยันตัวตนเพื่อลดการสัมผัส ตลอดจนการขยายตัวของระบบ Automation ที่เดิมได้รับความสนใจในภาคอุตสาหกรรมแต่กระแส Contactless ก็ทำให้การประยุกต์ใช้หุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติขยายตัวครอบคลุมทั้ง Value Chain เช่น การติดตั้งระบบอัตโนมัติในร้านค้าปลีก ร้านอาหาร ที่อยู่อาศัย อาคารสำนักงาน เป็นต้น

ในอนาคตเมื่อเทคโนโลยีถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลาย การ Reskill & Upskill จึงเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยให้แรงงานสามารถอยู่รอดในโลกยุคศตวรรษที่ 21 โดย WEF คาดการณ์ว่า ภายในปี 2022 แรงงานทั่วโลกจำนวนกว่าร้อยละ 54 จำเป็นต้องได้รับการ Reskill & Upskill เนื่องจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 หลายประเทศทั่วโลกจึงกำหนดให้การพัฒนาทักษะทรัพยากรบุคคลเป็นหนึ่งในยุทธศาสตร์สำคัญเพื่อเตรียมความพร้อมของแรงงานให้สอดรับกับการเปลี่ยนแปลง อาทิเช่น โครงการ Skills Future ของประเทศสิงคโปร์ หรือการพัฒนาบุคลากรสายอาชีวะตามแนวทางการศึกษาแบบคู่ขนานของประเทศเยอรมัน (Dual Vocational Training) หรือ วิทยาลัยเทคนิค KOSEN ของประเทศญี่ปุ่น เป็นต้น

สำหรับประเทศไทย โครงการ EEC เองก็ให้ความสำคัญกับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อรองรับการเข้าสู่อุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคตเช่นกันโดยกำหนดให้มี “สัตหีบโมเดล” ที่พัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนควบคู่ไปกับการฝึกปฏิบัติงานในสถานประกอบการ อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญคือ การปลูกฝัง Growth Mindset ตั้งแต่ที่บ้านเพื่อให้เยาวชนมีกรอบความคิดที่ถูกต้องและพร้อมจะพัฒนาทักษะความสามารถให้ทันกับโลกที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ดังนั้นการยกระดับความรู้และเพิ่มพูนทักษะทรัพยากรบุคคลจึงจำเป็นต้องอาศัยการประสานพลังจากทุกภาคส่วนตั้งแต่ระดับครอบครัวไปจนถึงระดับประเทศและไม่สามารถกำหนดให้เป็นความรับผิดชอบหรือหน้าที่ของภาคส่วนใดภาคส่วนหนึ่งเพียงเท่านั้น

Disruption เปรียบเสมือนหลักฐานที่บ่งบอกว่าพฤติกรรมและความต้องการของผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ผู้ประกอบการและแรงงานจึงต้องเร่งปรับตัวเพื่อให้สามารถรักษาจุดยืนในการแข่งขันเพราะไม่เช่นนั้นก็จะต้องติดอยู่ในกรอบที่แคบลงเรื่อยๆ จนในที่สุดก็ถูกธุรกิจหรือบุคคลอื่นเข้ามา Disrupt จนหายสาบสูญไปในที่สุดนั่นเอง